خلاصه جلسه

در ابتدای جلسه امیرحسین درباره اتیمولوژی کلمه «مات» در شطرنج توضیحاتی می‌دهد و درباره نظر دکتر کزازی که آن را از ریشه مات عربی خواند تشکیک می‌کند. قرار شد امیر تحقیق کند که در اصطلاحات هندی به مات چه می‌گویند و احیانا در متون پهلوی چه واژه‌ای به کار رفته است.امیرحسین خلاصه‌ای هم درباره ابن مقفع و جنبش شعوبیه و اوضاع اجتماعی فرهنگی اواخر بنی‌امیه و اوایل عباسیان گفت.

محمد حسین تفسیر جدیدی درباره دلیل زندانی شدن بوزرجمهر داد. بطور خلاصه این که احتمالا واکنش بزرگمهر به خورده شدن گوهرها با بیدار شدن انوشیروان همزمان شده و شاه واکنش وزیر را بد تفسیر کرده.

قسمتی از شاهنامه که در این جلسه خواندیم اختصاص داشت به «توقیع» انوشیروان. فردوسی اول توضیح می‌دهد که تا پیش از آن، کار شاه رزم و بزم و شکار بوده و «دستور» شاه مملکت و خزانه را می‌گردانده. انوشیروان این رسم را کنار می‌زند و خودش مستقیم اداره جزئیات امور مملکت را به دست می‌گیرد. این بخش خلاصه‌ای از چندین نامه است که از گوشه و کنار کشور به شاه نوشته‌اند و پاسخی که او داده است.

بعضی سوال و جواب‌ها حالت پند و اندرز دارند ولی خیلی‌ها صرفا روایت اتفاقات روزمره‌اند مثل دلیل برکناری مهرک یا حکم فلان سپهبد که دزد به او زده یا …

با این که مسائل معمولی و گاهی پیش پا افتاده‌ای در این دویست و خرده‌ای بیت مطرح می‌شوند و ابیات هم چندان درخشان نیستند، تصور این که انگار فردوسی به خلاصه مکاتبات دربار انوشیروان دسترسی داشته و آن‌ها را در شاهنامه منعکس کرده خیلی هیجان‌انگیز است!