برچسب: ایران باستان

خلیج عربی

زمان قدیم یه آبراهی بوده به جای کانال سوئز فعلی که دریای سرخ رو به دریای مدیترانه وصل می‌کرده. این آبراه رو یکی از فراعنه مصر به اسم Necos (اسم یونانیش اینه، فارسی معمولا ترجمه می‌کنن نخو) ساخته و به یه روایتی نصفه‌کاره ول کرده به یه روایت دیگه به مرور زمان خراب شده و بعدا داریوش هخامنشی تکمیل/ترمیم‌ش کرده.

داریوش یه کتیبه‌ای کنار این کانال حجاری کرده که توش میگه آره من داریوش‌ام و خیلی کارم درسته و مصر رو که گرفتم دستور دادم یه کانالی بکنن از نیل به «دریایی که به پارس می‌رود». یه کمی‌ جمله‌بندی این کتیبه عجیبه و آدم با خودش فکر می‌کنه چرا به جای این که اسم دریا رو بگه، کاربردش رو میگه؟

این روزا دارم تاریخ هرودوت رو می‌خونم، رسیدم به کتاب دومش که بیشتر تاریخ مصره، به این Necos که رسیده میگه که: آره، شروع کرد به ساختن کانالی چنین و چنان از نیل به «خلیج عربی»! کلی جا خوردم که منظورش چیه؟ اگه حالا بود فکر می کردی پول گرفته و داره به داریوش تیکه می‌پرونه! بعد فهمیدم که نه، قدیما به دریای سرخ، خلیج عربی یا خلیج عربستان هم می‌گفتن.

داروی خرسندی

در فارسی امروزی تصورمان از یک آدم «خرسند» کسی است که لبخند روی لبش دارد و خوش است و مثلا اگر در تیتر اخبار ببینیم که «ابراز خرسندی فلانی از فلان اتفاق»، معنا می‌کنیم «فلانی خوشحال شدن خودش را از فلان اتفاق نشان داد».

توی نوشته‌های پهلوی معنای خرسندی کمی فرق می‌کند و وقتی صحبت درباره مال دنیا باشد، آدم خرسند کسی است که قانع است و حرص و طمع ندارد و وقتی پای قضا و قدر در میان است خرسند آن است که درباره چیزهایی که نمی‌شود تغییرشان داد غصه نمی‌خورد و بی‌تابی نمی‌کند.

توی بسیاری از اندرزنامه‌های پهلوی هم به ملّت توصیه شده است که خرسند باشند و خرسندی کنند و با خرسندی دیو آز را از خود برانند و از این جور چیزها.

اما چیزی که احتمالا برای‌تان جالب‌تر باشد یک متن خیلی کوچک است به نام «داروی خرسندی». بر خلاف متن‌های پهلوی که معمولا خیلی جدی و عصاقورت‌داده‌اند، این یکی کمی طنز آمیز است و فرض می‌کند خرسندی یک دارو است که برای دردهای بی‌درمان می‌شود تجویز کرد و اتفاقا خوب هم شفا می‌دهد. آنوقت طرز تهیه این دارو را به سبکی شبیه به دستورهای آشپزی امروزی نوشته است.

می‌گویم شبیه به دستور آشپزی یعنی فرض کنید دارید طرز تهیه یک غذا را از کتاب مستطاب آشپزی می‌خوانید. نجف دریابندری اول درباره خود غذا کمی توضیح می‌دهد که چه جور غذایی است و از کجا آمده و اینها … بعد مواد لازم و مقدار هر کدام را ذکر می‌کند؛ بعد هم می‌گوید که هر کدام از مواد را چکار کنید و چطور با هم مخلوط کنید و غذا کی آماده می‌شود و آخر سر هم نکاتی در مورد چگونه سِرو کردن غذا می‌نویسد.

ترجمه‌ی آزاد داروی خرسندی این می‌شود:

 

داروی خرسندی برای درمان بیماری‌هایی است که درمان ندارند. در مورد آنهایی که درمان دارند هم این دارو بهبودی را آسان‌تر می‌کند.

مواد لازم:

شناختن خرسندی …………………………………………………………… یک پیمانه

اگر خرسند نباشم چکار کنم ……………………………………………….. یک پیمانه

از امروز تا فردا شاید اوضاع بهتر شود …………………………………….. یک پیمانه

از این بدتر هم می‌توانست بشود …………………………………………. یک پیمانه

در این چیزی که پیش آمده خرسند بودن برایم آسانتر است …………. یک پیمانه

اگر خرسند نباشم کارم سخت‌تر می‌شود ……………………………….. یک پیمانه

طرز تهیه:

این داروها را در «هاون شکیبایی» بریزید و با «دسته هاون نیایش» بکوبید و با «صافی توکل» صاف کنید و هر روز صبح زود با «قاشق پناه بر ایزدان» به دهان بیفکنید و با آب «چنین کردن شایسته است» بخورید. سپس بی شک و تردید خرسند باشید چون خرسند بودن برای تن و روان سودمندتر است.

سری به موزه ایران باستان بزنید

glory-of-iran-logo این روزها حتما سری به موزه ایران باستان بزنید.

طبقه دوم موزه، نمایشگاهی برگزار شده است از آثاری که کمتر توی ویترین‌های عمومی نمایش می‌دهند. زمان نمایشگاه را نوشته اند «فروردین 89» ولی دقیقا مطمئن نیستم تا آخر فروردین برقرار باشد.

اینجا خیلی از اشیاء نامدار ایران باستان را می‌توانید از نزدیک ببینید.

مثلا جام مارلیک:

جام مارلیک

یا ریتون شیر بالدار:

ریتون شیر بالدار

من مخصوصا از دیدن این جام ایلامی خیلی ذوق کردم. تازگی‌ها یک مقاله درباره‌اش خوانده بودم.

جام ایلامی

نمایشگاه اصلی موزه (طبقه همکف) هم کمی غنی‌تر شده است. مثلا دو ویترین از آثار جیرفت اضافه شده است و این انیمیشن چهار فریمی شهر سوخته را هم فکر می‌کنم تازه به نمایش گذاشته‌اند. شاید هم من قبلا ندیده بودم.

 جام شهر سوخته

دوره/کلاس شناخت اسطوره‌های ایران باستان

یکی از دوستانم هست به نام ایمان نوروزی، که در دوره‌ی کارشناسی ارشد زبان‌های باستانی همکلاس بودیم و این ترم دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه تهران شده است. ایمان قبلا کلاس‌های نیمه‌خصوصی آموزش زبان‌های باستانی و اسطوره‌شناسی برگزار می‌کرد و استقبال خوبی هم از کلاس‌هایش شده بود. اما برای مدتی به خاطر گرفتاری‌هایش (از جمله آمادگی برای امتحان دکتری) مجبور شد کلاسی برگزار نکند.

امروز خبردار شدم که جناب دکتر نوروزی سری جدیدی از کلاس‌های اسطوره‌شناسی را برگزار می‌کند که روز برگزاری‌شان جمعه‌ها است و محل هم حوالی خیابان خرمشهر (آپادانا).

عناوین دوره‌ها هم از این قرار است:

1- ایزدان و دیوان آریایی – 4 جلسه

2- قهرمانان اسطوره‌ای – 5 جلسه

3- بندهشن (آغاز آفرینش)، گومیزشن (در هم آمیختگی خوب و بد) و ویزارشن (ظهور منجی و پایان زمان) – 3 جلسه

4- داستان تولد و زندگی زرتشت و آموزه‌های زرتشتی – 2 جلسه

اگر دلتان می‌خواهد شرکت کنید (یا اطلاعات بیشتری نیاز دارید) با این شماره تماس بگیرید: 09363376702