برچسب: اوستا

دکتر کتایون مزداپور، خیلی سال است که پیگیر حفظ و نشر نسخه‌های خطی مربوط به ایران باستان است. این نسخه‌ها معمولا به زبان‌های باستانی ایران مانند اوستایی و پهلوی نوشته شده‌اند و بعضی‌هایشان آنقدر خوش اقبال هستند که در کتابخانه‌ای با شرایط مناسب نگهداری شوند، اما اکثرشان در خانه‌های زرتشتیان ایران و هند و در شرایط معمولا نامناسب به سر می‌برند.

هر وقت پای صحبت خانم مزداپور می‌نشینی، یا نگران فلان اوستای خطی است که توی فلان زیرزمین در یزد انبار شده و صاحبانش خارج از کشورند یا در فکر آن یکی نسخه‌ی پهلوی که در ساختمانی نیمه مخروبه در بمبئی نگهداری می‌شود و کافی است لوله‌کشی پوسیده‌ی فاضلاب ساختمان نشت کند تا آسیبی جبران ناپذیر ببیند.

یکی دو سال است که خانم دکتر و عده‌ای از دوستان و همکارانش بنیادی تاسیس کرده‌اند به نام بنیاد «کهن پچین» (پچین به معنای «جلدشده») که کارش حفظ و انتشار این جور نسخه‌های خطی است.

اوستای خطی که عکس یک صفحه‌اش را دیدید سال 976 یزدگردی نوشته شده است (سال 986 خورشیدی – همزمان با پادشاهی شاه عباس صفوی) و کاتبش «فریدون مرزبان» است. این فریدون خان انگار کاتب معروفی بوده است در زمان خودش و به خط او دو کتاب خطی مهم دیگر هم در دست است.

اوستای ما به همراه هفت کتاب خطی دیگر، در صندوقچه‌ای در خانه‌ی یک پیرزن زرتشتی در یزد بود و کسی از وجودشان خبر نداشت تا سال 75 که پیرزن درگذشت و عروسش صندوقچه را پیدا کرد و به اهل فن خبر دادند و بعد از ماجراهایی خلاصه الان همه‌ی کتاب‌ها در مرکز اسناد دانشگاه تهران نگهداری می‌شوند.

بنیاد کهن پچین دارد از این دست‌نویس عکس‌برداری می‌کند و قرار است عکس‌ها علاوه بر انتشار در اینترنت، در تیراژ خیلی محدود چاپ هم بشوند. بیشتر نسخه‌های چاپی به حامیان مالی تحویل داده می‌شوند و کلا 70تا قرار است پیش‌فروش شود که البته یکی‌اش مال من است و می‌ماند 69تای دیگر! فعلا بنیاد دفتر و دستکی برای فروش ندارد. اگر مایلید شرایط پیش‌فروش را بدانید به من ایمیل بزنید تا به موقع خبرتان کنم.

فعلا که دارم میروم سفر نوروزی، بعد از سفر عکسها و توضیحات بیشتری در اختیارتان میگذارم.

نوروز خوش!

فعلا این عکس را داشته باشید تا بعد. (روی عکس کلیک کنید)

احیانا اگر جمعه‌ای باشد و با دوستان دور هم نشسته باشید و مشغول گپ زدن باشید و تلویزیون هم روی کانال PMC باشد و در حال نشان دادن کلیپ Beautiful Liar از بیانسه و شکیرا باشد و یکدفعه ببینید که پشت سر بیانسه و شکیرا روی دیوار به اوستایی چیزهایی نوشته، چه حالی پیدا می‌کنید؟

امروز رفتیم سراغ در آوردن ته و توی موضوع و بعد از تماشای کلیپ و مطالعه‌ی شعر آن که هیچ ربطی به تعالیم زرتشت و ایران باستان ندارد (سهل است به هیچ چیز باستانی دیگری هم ربط ندارد) و توجه به این نکته که درست قبل از نمایش خط اوستایی، موسیقی ریتم عربی به خودش می‌گیرد، به این نتیجه رسیدیم که احتمالا طراح صحنه منظور خاصی از نمایش این خط نداشته و چه بسا نمی‌دانسته با خط اوستایی طرف است و شاید مثلا فکر می‌کرده این هم نوعی خط عربی است!

کلیپ خیلی جدید نیست و مربوط به فوریه 2007 است. بیشتر سایت‌هایی که کلیپ را معرفی کرده‌اند در توصیف صحنه‌های آن از خط اوستایی (Avestan) نام برده‌اند و بعضی‌ها توضیحات اضافه‌ای هم داده‌اند که این خط ربطی به زبان فارسی پیدا می‌کند. البته این موضوع یک جورهایی فرض پاراگراف قبل را زیر سوال می‌برد.