اصولا بازدید از دو جای شیراز را بهتر است بگذارید برای وقتی غیر از نوروز. تخت جمشید و شاهچراغ! غیر از شلوغی داخل محوطه، ترافیک ورودی و خروجی هم بسیار آزاردهنده بود. با این وجود، به مرد جوانی که همراهم آمد تا برای بار اول تخت جمشید را ببیند خیلی خوش گذشت و خیلی تحت تاثیر قرار گرفت.
خودتان را جای سازندگان تخت جمشید بگذارید و تصور کنید که به هزار زحمت یک تخته سنگ چندین تنی را از معدن استخراج کردهاید و به صفهی تخت جمشید انتقال دادهاید و الان در حال شکل دادن آن هستید. حالا تصور کنید چه حالی میشوید اگر وسط کار متوجه شوید که جایی وسط سنگ پوک است یا رگهی ناجوری دارد؟!
سازندگان تخت جمشید چند بار با چنین احساس ناخوشایندی مواجه شدهاند و در پاسخ عقلشان را به کار انداختهاند و تصمیم گرفتهاند که به جای دور انداختن تخته سنگ و تحمل دوبارهی مصیبت انتقال یک سنگ دیگر از معدن، همان سنگ موجود را «وصله» کنند.
اگر در تخت جمشید با دقت به نقش برجستهها توجه کنید، چندتایی از این «وصله»ها را میبینید.
مثلا به این وصلهی مثلثی در تنهی مرد «خوزی» دقت کنید:
تصویر بزرگتر:
یا این وصله در سر سرباز هخامنشی:
تصویر بزرگتر:
در تصویر بالا، به سوراخ بالای سنگ دقت کنید. ظاهرا برای چفت کردن وصله به سنگ، سوراخی مانند این در سنگ و وصله ایجاد میکردهاند و توی سوراخ را با فلز مذاب پر میکردهاند.
به علاوه در نظر داشته باشید که روی نقش برجستههای تخت جمشید با رنگ پوشیده شده بوده است. بنابراین وصلهها به چشم بازدید کنندگان نمیآمدهاند.
کاخهای تخت جمشید، درست پای کوه جا خوش کردهاند و صاحبِ خانهای که پای کوه جا خوش کرده است، باید تدبیری هم برای روز بارانی و سیلابی که از کوه سرازیر میشود بیندیشد…
این چاه سنگی، یکی از تدبیرهای طراح تخت جمشید است برای هدایت سیلاب.
دهانهی چاه تقریبا مربعی است به ضلع 5 متر و عمقش هم حداقل 25 متری میشود. در کنار چاه، جویبارهایی یافتهاند که سیلاب را به داخل آن هدایت میکردهاست. حدس میزنند شاید چاه نقش آب انبار هم داشته و برای ذخیرهی آب آشامیدنی هم از آن استفاده میکردهاند.
عکسهای پرسپکتیوی من هیچوقت خوب از آب در نمیآید. اگر پای چاه بروید، ابهتش برای چند دقیقه میخکوبتان میکند.
در همین زمینه:
این شیر، وقتی روبرویش ایستاده باشید خندان و خوش اخلاق است.
اما وقتی کنارش باستید بدجوری بد اخلاق میشود!
